Ekonomik - Hukuki Yönleri ile İflas Erteleme

Bu yazıyı paylaş

X It! LinkedIn Facebook

ya da

Kobitek Takip Servisi

Şirketler dünyamızda kriz zamanlarında yaşan bi kavram olarak karşımıza çıkan “iflas ertemele” aslında ticari hayatın devamlılığının sağlanmasında acze düşen şirkete kanunların belirli kriterlere uyma koşulu ile sağladığı ciddi bir avantajdır. İflas ertelemeyi, ekonomik kriz olmadığı zamanlarda ise duymak ve bu sayının son zamanlarda daha da artması ise karşımıza değer bir ekonomik ve işletmesel soruna işaret etmektedir. Bu sorun hızlı ve orantısız büyüme ile kontrol edilemeyen işletmelerdir. Kontrolsüzlük sonucu ise ekonomik değerleri ve ticari hayatı sekteye uğratacak birçok vaka basına manşet olmaktadır.

Şirketler hızlı büyümeyi sağlam bir alt yapı ile destekleyemediklerinden, ekonomik ölçeğe uygun olmayan faaliyetlerini bir müddet sonra kontrol altına almakta zorlanmaktadırlar. Şirket tarihi açısından 10-20 yıla sığmayan bir tarih ile çoklu iş alanı ya da çoklu mağazacılık şeklindeki üstsel büyümeler, yönetilemeyen sorunlar ile iflasa yol açmaktadır.

Ekonomik kurtarma anlamına gelen iflas erteleme kavramı ise hukuki ve gerçek ticari faaliyetler açısından şirketlere tanınan süre içinde borçlarını ödeyebilme düzeyine gelmeyi amaçlar. Yoksa gerçek anlamda iflas etmiş bir şirketin kurtarılması ile aynı işlevi görmez. Şirketin damarlarında hala kan dolaşımı vardır ve kalp çalışmaktadır.

İşletmecilik anlamında Şirket rehabilitasyonu olarak da adlandırılabilecek olan iflas erteleme için gerekli şartlar;

  • Borca batıklık durumu
  • Şirketin finansal durumu iyileştirilmesi projesi
  • Tasfiye halinde olmama
  • Alacaklıların durumunun iflas haline göre daha kötü olmaması
Kanuna göre iflas erteleme ile ilgili hükümlerin kısaltılmış şekli ise aşağıdadır.

3. Sermayenin Kaybı, Borca Batık Olma Durumu, a) Çağrı ve bildirim yükümü

MADDE 376. – (1) Son yıllık bilânçodan, sermaye ile kanunî yedek akçeler toplamının yarısının zararlar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılırsa, yönetim kurulu, genel kurulu hemen toplantıya çağırır ve bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar.

(2) Son yıllık bilânçoya göre, sermaye ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhal toplantıya çağrılan genel kurul, sermayenin üçte biri ile yetinme veya tamamlamaya karar vermediği takdirde şirket infisah eder.

(3) Şirketin borca batık durumda bulunduğu şüphesini uyandıran işaretler varsa, yönetim kurulu, aktiflerin hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de olası satış fiyatları üzerinden bir ara bilânço çıkarttırıp denetçiye verir. Denetçi bu ara bilânçoyu en çok yedi iş günü içinde inceler ve değerlendirmeleri ile önerilerini bir rapor halinde yönetim kuruluna sunar.

B) İflâsın Ertelenmesi

MADDE 377. – (1) Yönetim kurulunun mahkemeye iflâs talebiyle birlikte bir iyileştirme projesi sunarak erteleme talep etmesi halinde, iyileştirme projesi, denetçinin 376 md / 3 fıkradaki iyileştirme önerileri ve gerçekleşmesi için, özsermaye dahil nesnel ve gerçek kaynakları gösteriyor, İcra ve İflâs Kn 179. Md / 1 fıkra gereğince şirketin durumunun düzeltilmesi mümkün görülüyorsa, mahkeme iflâsı her halükârda uzatmalar da dahil üç yılı geçmeyecek şekilde erteler.

(2) Mahkeme iflâsın ertelenmesi talebini reddederse veya erteleme kararını kaldırırsa iflâsa karar verir.

(3) Alacaklının iflâsın ertelenmesini talep etmesi halinde de mahkeme denetçinin önerisini inceleyerek karar verir. “

İflas ertelemesi istemenin ve uygulamaya geçmenin dört temel kuralı ortaya çıkmaktadır.

  • İyileştirme projesi ile iflâsın ertelenmesidir.
  • İyileştirme projesindeki zorlayıcı koşulların denetçi görüşü ile gerçekliğin ortaya çıkarılması şartıdır. Proje sahipleri önerilerini projeye koyamazlar. Hissedarlar fedakarlık ilkesine göre hareket etmelidir.
  • Mahkeme, iflâsın ertelenmesi talebi üzerine kayyım heyeti atar.
  • Erteleme halinde kayyımın her üç ayda bir mahkemeye iflas erteleme ile ilgili rapor vermesidir
İflas ertelemenin ikinci önemli unsuru ise icra iflas kanunu 179. md sidir. Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin iflâsı: Madde 179- (Değişik: 17/7/2003-4949/49 md.)

İdare ve temsil ile vazifelendirilmiş kimseler ya da alacaklılardan biri, şirket veya kooperatifin malî durumunun iyileştirilmesinin mümkün olduğuna dair bir iyileştirme projesini mahkemeye sunarak iflâsın ertelenmesini isteyebilir. Mahkeme projeyi ciddî ve inandırıcı bulursa, iflâsın ertelenmesine karar verir. İyileştirme projesinin ciddî ve inandırıcı olduğunu gösteren bilgi ve belgelerin de mahkemeye sunulması zorunludur. Mahkeme, gerekli görürse idare ve temsille vazifelendirilmiş kimseleri ve alacaklıları dinleyebilir. İflâsın ertelenmesi talepleri öncelikle ve ivedilikle sonuçlandırılır.

B. Şirketin Mali Durumunun İyileştirme Projesi

1: İyileştirme Projesi

Mahkeme, şirketin mali durumunun iyileştirilmesi olasılığına kanaat getirmesi için erteleme talebi ve iyileştirme projesi birlikte mahkemeye sunulmalıdır. İflasın erteleme için mahkeme projeyi ciddi ve inandırıcı bulmalıdır. Hakim bu konuda bilirkişi heyetinin incelemesi ile karar verir. Bilirkişi heyeti sadece bilançoda aktiflerin ve pasif durumu özetleme ile değil ekonomik canlılık için dinamik bir analiz ile bakarak geleceğe doğru projeksiyon yapmalıdır.

1.1: Organizasyona İlişkin İyileştirme Tedbirleri
İflas erteleme davalarındaki genel tedbirler ise ;
* Üretimin ve ürünün rasyonalize edilmesi. 
* düşük maliyetli yada yeni üretim ve pazarlama araçlarını geliştirmek
* İşletmeyi kapasite olarak küçültülmesi. 
* İşletmeyi karlı ve verimli faaliyet ve alanlar ile sınırlandırmak. 
* Yönetimin ve yöneticileri yeniden yapılandırılması vb.

1.2 :Mali Nitelikteki İyileştirme Tedbirleri :Mali iyileştirme projesinde, öz kaynakların artması ve artan yeni kaynaklarla aktifleri arttırmak veya borçları azaltmak seçeneği ile gerçekleştirilebilir. Aktiflerin azalmasını önleyici nitelikteki tedbirler bu gruba girmektedir.

Mali nitelikteki iyileştirme tedbirleri;
* Pay sahiplerinin ortaklığa yeni kaynak temin etme vaatleri. 
* Kefaletler. 
* Banka garantileri. 
* Alacakların sermayeye dönüştürülmesi sözleşmeler vb.sayılabilir.

1.3: Hukuki Nitelikteki İyileştirme Tedbirleri :Hukuksal olarak ise iyileştirme projesi kapsamındaki borca batık bir işletmede;
 
* Vergi hukukuna, 
* Cebri icra hukuku 
* Ticaret hukukuna İlişkin tedbirler ile sağlığa kavuşturulması sayılabilir. 

Mahkemeye, defter değerleri esas alınarak düzenlenmiş ara bilanço ve bundan önceki yıllık bilançoların, gelir tabloları da sunulmalıdır. Bunlar destekleyici belgeleri olarak kararın alınması sırasında oldukça önemlidir. İİK m.179’da belirtildiği gibi belge yanında bilgilerin de mahkemeye sunulması zorunluluğu düzenlenmiştir. Nihayetinde borca batıklık tespit bilançosu da sunularak süreç tamamlanır.
 
C. Ortaklığın Tasfiye Halinde Olmaması:Tasfiye halindeki sermaye şirketinde mahkemece iflasın ertelenmesine karar verilmesi mümkün değildir.

1.4 : Alacaklıların Durumunun İflasın Açılmasına Oranla Daha Kötü Duruma Sokulmaması :Ortaklığın borca batıklığından dolayı aniden iflas kararı alınmış olsa idi alacaklılar hak kaybı ile alacaklarını tahsil edemeyeceklerdi. Erteleme kararı ile alacaklılar tahsilattan erteleme süresince faydalanamayacaklardır. Bundan dolayı üçüncü kişilerin korunma ilkesi gereği erteleme yüzünden bir zarara uğramadıklarını kabul ile en azından gecikmeden doğan zararlarının karşılanması ile gerekir. Bu ise mali durumun iyileştirilmesi imkanı ile mümkündür.

Sevgili KOBİTEK Okurları, bu yazıda şirketlerin mali rehabilitasyonu açısından hukuksal son bir deneme ve şans süreci olan “ İflas Erteleme” kavramını incelediğimiz ilk bölüm yazımı sundum.
Şirketlerin günümüz ülke şartları göz önüne alındığında ekonomik dalgalanma ve yönetimsel zafiyetler sonucunda karşılaşacakları iflas erteleme konusunda daha dikkatli ve özenli davranmaları gerekmektedir. İflas erteleme piyasayı yanıltıcı hukuksal bir süreç olmadığını hatırlatmak gereklidir.
Şirket hayatında olumsuz şartlara karşı tedbirler her zaman bu şartların ortaya çıktığında alınmaması gerektiğini hatırlatarak, mutlu bir bayram geçirmenizi temenni ederim. 

7170 kere okundu

Mehmet Kahraman

1973 yılı Kayseri. Kadir Has Üniversitesinde Finans ve Bankacılık doktora, Marmara Üniversitesinde Uluslararası İşletmecilik Yüksek Lisans ve Anadolu Üniversitesinde İktisat Lisansını tamamlamıştır. Doktora tezi “Bilanço Dışı İşlemler ile Bankacılıkta Etkinlik” üzerinedir. Uluslararası İşletmelerde Kriz Yönetimi ve İşletme Stratejileri adlı Y.L Tezi bulunmaktadır. Akademik Formasyon eğitimi almıştır. S.M. Mali Müşavir, S.P.K İleri Düzey Lisans, ile I.S.O 9001:2008 KYS, Denetim Müdürlüğü, Hile Denetimi, ERP Danışmanlığı, Adli Bilirkişilik ve Yönetim Danışmanlığı Sertifikası bulunmaktadır. Kosgeb Onaylı Girişimcilik ve İş Kurma Eğitmenidir.

Kamu ve özel sektörde Mali İşler Müdürü, Genel Müdür Yardımcısı ve Mali Koordinatörlük tecrübeleri vardır. Belediye, inşaat, turizm, hizmet, finans ve makine sektörlerinde tecrübesi vardır. Yönetim - Mali Danışman ve Eğitmen, S.M. Mali Müşavir, Bilirkişi ve Uzlaştırmacı olarak faaliyetlerini devam ettirmektedir.

Çalışmalarını, Finans, Bankacılık, Mali ve Yönetim alanında Öğretim Görevlisi, Danışman ve Eğitmeni olarak sürdürmektedir. Muhasebe, İşletme ve Finans üzerine akademik çalışmaları devam etmektedir. KOBİ ve ekonomi sitelerinde yazılar yazmaktadır.

mkahraman38@gmail.com

yazarın diğer yazıları için tıklayın

ücretsiz hizmetlerimizden faydalanmak için üye olun

KOBİTEK - KOBİLERİN İŞ PORTALI

© 2001-2024

KOBİTEK.COM, bir TEKNOART Bilişim Hizmetleri Limited Şirketi projesidir.

2001 yılından beri KOBİlere ücretsiz bilgi kaynağı olma hedefi ile, alanında uzman yazarlar tarafından sunulan özgün bir iceriğe sahiptir.

Tüm yazıların telif hakları KOBITEK.COM'a aittir. Alıntı yapılabilir, referans verilebilir, ancak yazarın kişisel bloğu dışında başka yerde yayınlanamaz